ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΠΕΛΕΣΗΣ ...... ΡΗΧΙΑ

                                                  Ο παραδοσιακός φούρνος

Ο φούρνος ήταν ένα κομμάτι του νοικοκυριού.Σπίτι δίχως φούρνο ήταν σαν ένα σπίτι δίχως κουζίνα.
Στην Ρηχιά που είχε 350 περίπου σπίτια θα υπήρχαν το ελάχιστον 250-300 φούρνοι.
Εκείνα τα χρόνια κάθε οικογένεια έφτιαχνε το ψωμί μία φορά την εβδομάδα για ολόκληρη την εβδομάδα.Συνεπώς όλοι οι φούρνοι τους λειτουργούσαν μια φορά την εβδομάδα .
Συνεπώς όλοι οι φούρνοι τους λειτουργούσαν μια φορά την εβδομάδα και εάν τους μοιράσουμε στις έξι εργάσιμες ημέρες ,θα έχουμε περίπου 40 με 50 φούρνους που άναβαν κάθε ημέρα.
Τον φούρνο τον έκτισαν στην άκρη του λιακού ή στην αυλή του σπιτιού.Φούρνο έκτιζαν και στα καλύβια στα μετόχια.
Ας ρίξουμε μια ματιά στο φούρνο,ποιος τον έκτιζε και ποια ήταν τα υλικά που χρησιμοποιούσε.
Οι εξωτερικές διαστάσεις του φούρνου ήταν 2Χ2 μέτρα περίπου ,και το άνοιγμα της πόρτας 0,50 με 0,70 .Το εσωτερικό του φούρνου είναι το σπουδαιότερο τμήμα του.
Η βάση του εσωτερικού του φούρνου ,δηλαδή η διάμετρος είναι 1,50 μέτρο και το ύψος του θολωτού γυρίσματος 0,70 μέτρο.Ο κτίστης και ο κατασκευαστής είχε ειδίκευση στο γύρισμα της κεραμιδωτής καμάρας του θόλου.
Όταν κτιστεί η βάση του φούρνου με διαστάσεις 2Χ2Χ1 ,ο κτίστης είχε συγκεντρώσει σπασμένα κεραμίδια και τα θρυμματίζει με το σφυρί σε σκόνη που την κοσκινίζει έως ότου συγκεντρώσει την απαιτούμενη ποσότητα κονιοποιημένου κεραμιδιού.Παράλληλα ,είχε συγκεντρώσει και ισομεγέθη κομμάτια κεραμιδιών περίπου 5Χ10 εκατοστά του μέτρου.
Με την κονιοποιημένη σκόνη του κεραμιδιού φτιάχνει λάσπη(κουρασάνι). Αρχίζει να τοποθετεί τα κομμάτια κεραμίδια 0,05Χ0,10Χ0,01 από το κέντρο της βάσης και τα στερεώνει με τη λάσπη κουρασίνι κτίζοντας κυκλικά ,δημιουργώντας ένα σχέδιο κύκλων,ο ένας μέσα στον άλλο ομοκεντρικά και γεμίζοντας τα κενά μεταξύ τους με κουρασάνι.
Συνεχίζει το κτίσιμο ,έως ότου φτάσει στην επιθυμητή διάμετρο της βάσης του φούρνου ,περίπου 1,5 μέτρο και τότε αρχίζει να γυρίζει την καμάρα του φούρνου με το ίδιο κεραμίδι και κουρασάνι της οποίας το υψηλότερο σημείο του θόλου από το κέντρο της βάσεως να είναι περίπου 0,75 μέτρα.
Η βάση και η γυριστή καμάρα είναι ομοιόμορφες ,από το ίδιο υλικό ,κεραμίδι και κουρασάνι της οποίας το υψηλότερο σημείο του θόλου από το κέντρο της βάσεως να είναι περίπου 0,75 μέτρα.
Η βάση και η γυριστή καμάρα είναι ομοιόμορφες ,από το ίδιο υλικό ,κεραμίδι και κουρασάνι και τούτο,για να μπορεί να αναπτύσσει ο φούρνος ισόποση θερμοκρασία.
Η τέχνη της κατασκευής του φούρνου και τα υλικά που χρησιμοποιούσαν βγήκε μέσα από την εμπειρία που την απέκτησαν οι μαστόροι μέσω του χρόνου.
Το εξωτερικό σχέδιο του φούρνου συνέχιζε κτιστό και γέμιζαν με χώμα το κενό μεταξύ τούχου και καμάρας ,κάτι σαν μόνωση, για να διατηρείται η θερμοκρασία εντός του φούρνου .Την σκεπή την κάλυπταν με λάσπη και πέτρες ,συνήθως πελεκημένες σαν πλάκες και στη συνέχεια κεραμίδι.
Το άνοιγμα της εισόδου του φούρνου ήταν περίπου 0,50 έως 0,70 εκατοστά ,για να παίρνει και το μεγάλο ταψί με τα φημισμένα ψητά του φούρνου ,στις γιορτές και στους γάμους ,όπως και το χωριάτικο ψωμί,του οποίου η παρασκευή διατηρήθηκε για χρόνια και χρόνια καθώς μεταφερόταν από γενιά σε γενιά.
Αθόρυβα και σταθερά ένας-ένας οι φούρνοι πήραν το δρόμο της ερημιάς και της εγκατάλειψης.
Στο φούρνο της γιαγιάς ψήθηκαν ψωμιά και ψωμιά ,πρόσφορα και πρόσφορα , κουλούρες και χριστόψωμα με το σιτισμένο αλεύρι , τόσα και τόσα παξιμάδια και κουλούρια για να τα στείλουν στα ξενιτεμένα παιδιά τους και στους συγγενείς.

Με πόσες και πόσες ελπίδες και όνειρα έψηναν τα γλυκά στο φούρνο για τους αρραβώνες ,γάμους, βαπτίσια ,ονομαστικές γιορτές και τόσες άλλες εορταστικές εκδηλώσεις.
Τώρα τα περισσότερα σπίτια είναι κλειστά και ερειπωμένα και οι φούρνοι γκρεμισμένοι και χορταριασμένοι.