Λυχνάρι - Τεύχος 3 - Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1987 - Χρονογράφημα

Πλαστικά Χριστούγεννα


Τούτες τις μέρες τις χριστουγεννιάτικες όλοι εμείς που ζούμε στη μεγαλούπολη αναπολούμε τα παιδικά χρόνια που ζήσαμε στο χωριό. Ξαναγυρνούμε πίσω για λίγο για να γευτούμε τους χυμούς της ρίζας μας.
Λένε πως το παρόν όταν το ζεις είναι πάντα σκληρό, μα όταν γίνεται παρελθόν το νοσταλγείς.
Κανένας όμως δεν αμφισβητεί πως εκείνα τα χρόνια ήταν διαφορετικά από τα σημερινά, κι από τότε άλλαξαν πολλά, αν όχι όλα.
Τότε, υπήρχαν μεγάλη φτώχεια, κόπος, αγωνία ζωής, στερηση, μιζέρια, όλα ανάκατα.
Τέτοιες μέρες γεννιόταν ο Χριστός και μαζί του μια ελπίδα, ένα όνειρο για πιο ευτυχισμένες μέρες!!!
Έτσι απλά περνούσαν τα Χριστούγεννα με "κάλαντα" - καμιά "καληχέρα" - ένα κλαδί έλατο από τη "Μεγαληαριά", στολισμένο με λίγο μπαμπάκι και καμπανίτσες από ασημόχαρτο – ένα πιάτο γλυκα τυλιγμένο με ολοκάθαρη πετσέτα και πιλάλα στη νονά για ασήμωμα. Έξω άγρια παγωνιά, μα μέσα μας μια ζεστασιά αλλόκοτη.
Ο πατέρας, η μάνα, τα παιδιά, λίγα κούτσουρα στο τζάκι και μια χαρά!!... γεννιόταν ο Χριστός!!.. ήταν κοντά μας, δίπλα μας, ίδιος με μας – ψυχούλα ανθρώπινη!!
Τα χρόνια πέρασαν. Σκορπίσαμε άλλος εδώ, άλλος εκεί. Αθήνα - Αμερική - Αυστραλία - μεγαλούπολη – ξενητειά.
Άλλαξαν πολλά!! Ανέσεις - χρήματα – αυτοκίνητο – ανωνυμία, γίναμε πρωτευουσιάνοι χωρίς ταυτότητα.
Και τέτοιες χρονιάρες μέρες κάπου μας πιάνει το παράπονο γιατί:
- ο Χριστός γεννιέται στην οθόνη της τηλεόρασης με μουσικοχορευτικά προγράμματα.
- όνειρα δεν κάνουμε γιατί ο Αι –Βασίλης, περιπλανώμενος ψάχνει να βρει καμιά καμινάδα
σ’αυτά τα μπετονένια κουτιά που ζούμε.
- ο ουρανός μας δεν έχει άστρα για να δούμε κατά πού πέφτει η Βηθλεέμ. Όλα έχουν γίνει
πλαστικά!
Πλαστικά δώρα - πλαστικές σακούλες με πολλά πολλά "αγαθά" - πλαστικά παιχνίδια –πλαστικές φάτνες – πλαστικά έλατα - πλαστικά όνειρα - πλαστικά τα σημερινά Χριστούγεννα!
Μόνο ο Χριστούλης μας αντεχει ακόμα.
Τρομάζω με τη σκέψη πως θα θυμάται τα Χριστούγεννα ο γιος μου μετά από κάμποσα χρόνια όταν μεγαλώσει, τότε που "η γέννηση του Χριστού" θα νοικιάζεται από βιντεοκλάμπ με κασσέτα ή θα είναι κάποιο πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή.
Αλήθεια τι θα θυμάται από τα σημερινά Χριστούγεννα;
Δώρα! Δώρα! Μπούχτισμα δώρων! Αυτοκινητάκια - τρενάκια - γαριδάκια - σοκολατάκια και πάει λέγοντας, πολλά δώρα άδωρα.
Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις της φαμίλιας;
Ο πατέρας - η μάνα - τα παιδιά - φαί, πολύ φαί (το στερηθήκαμε βρε αδερφέ) - τηλεόραση και η γιαγιά στη γωνιά χασμουριέται. Αυτά!!
Κι ο Χριστούλης απών! έξω από μας – μακριά μας, κάποιος ξένος!!!
Κάπου κάπου εμφανίζεται στην οθόνη της τηλεόρασης:
-σαν κάποιο παιδάκι ιδρύματος να δέχεται δώρα από μάγους με επίσημα χέρια
-σαν φαντάρος σκοπιά σε ακριτικό φυλάκιο
-σαν πεινασμένο παιδάκι από την Αιθιοπία
Και εμείς με την οδοντογλυφίδα κι ένα ποτήρι σόδα στο χέρι μακριά πολύ μακριά.
Γι' αυτό σας λέω απόψε πριν κοιμηθείτε ρίξτε το λιγο έξω. Γυρίστε μερικά χρόνια πίσω, τότε που ήσασταν παιδιά. Φάτε καμιά "καληχέρα", πείτε τα κάλαντα.
Και αν έξω ρίχνει χιόνι, ξαπλώστε δίπλα στο τζάκι και καλού κακού ρίξτε πάνω σας το "σαισμα"!
ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΙ ΟΝΕΙΡΑ ΘΑ ΚΑΝΕΤΕ....


συμπατριώτες μου Καλά Χριστούγεννα
κι ευτυχισμένος ο Καινούριος Χρόνος
Αθήνα, Δεκέμβρης 1987
σπυρος πετρολεκας

Χάρακας...

Ο οικισμός εντάσσεται σε ένα ορεινό οικιστικό πλέγμα επί των ανατολικών παραφυάδων του όρους Πάρνωνα στην περιοχή του Ζάρακα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 608 m και απλώνεται αμφιθεατρικά στους πρόποδες ενός υψώματος της Ράχης του Μίνη. Το τοπωνύμιο καταδεικνύει την ορεινότητα της θέσης, καθώς δηλώνει τόπο με υψηλούς βράχους, ανάμεσα στους οποίους σχηματίζονται βαθιές χαράδρες. Τα λιθόκτιστα σπίτια αποτελούν στο σύνολό τους τυπικό δείγμα της οικιστικής αρχιτεκτονικής παράδοσης ντόπιων πετροκτιστάδων που έδρασαν στην περιοχή από τα τέλη του 19ου αιώνα. Πρόκειται για διώροφα ή τριώροφα ορθογώνια κτίρια με κεραμοσκεπή στέγη και χαγιάτι.
Στο κέντρο του οικισμού δεσπόζει ο καθεδρικός ναός των Τριών Ιεραρχών που κτίσθηκε κατά τα μέσα του 20ου αιώνα στη θέση παλαιότερου. Σημείο αναφοράς είναι επίσης ο νεότερος ναός του Σωτήρος Χριστού, το δημοτικό σχολείο, το σπίτι του ιερέα και η οικία του μεγάλου ευεργέτη Γεωργίου Πετρολέκα. Στον οχυρό λόφο της "Παλαιόχωρας" σώζονται τα ερείπια βυζαντινού οικισμού που περιλαμβάνει κτίρια, πύργο, στέρνες, δύο ανώνυμους ναούς και το ναό του Προφήτη Ηλία με τοιχογραφίες που χρονολογούνται στα τέλη του 14ου – αρχές του 15ου αιώνα.
Ο οικισμός είναι γνωστός από το 16ο αιώνα ως Χάρακας και εμφανίζει συνεχή κατοικηση από το 13ο εως τα τέλη του 17ου αιώνα, οπότε εγκαταλείφθηκε με κύρια αίτια τον τουρκοβενετικό πόλεμο που είχε ως συνέπεια τη συγκέντρωση του πληθυσμού της ευρύτερης περιοχής στο κεφαλοχωρι του Ζάρακα, την Κρεμαστή. Στα χρόνια που ακολούθησαν η ανθρώπινη δραστηριότητα μεταφέρθηκε στη θέση που βρίσκεται το σημερινό χωριό. Ο αρχικός οικιστικός πυρήνας ήταν καλύβια ποιμένων της Κρεμαστής. Στην περιφέρεια του οικισμού βρίσκεται ο παλαιός μοναστηριακός ναός των Αγίων Θεοδώρων, που διακοσμείται με τοιχογραφίες του έτους 1806 - έργο ίσως του λαϊκού ζωγράφου Παναγιώτη Κουλιδά, ο ναός της Αγίας Παρασκευής που κτίσθηκε το έτος 1925 και το παλαιό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, που συνδέεται με τη θαυματουργική μετάσταση της εικόνας του Αγίου Ιωάννη από τις Σπέτσες.
Δυο ανεμόμυλοι, λιθοκτιστα αλώνια και τεχνητές ομβροδεξαμενές, γνωστές ως λούτσες, αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα της παλαιότερης κοινωνικής και οικονομικής δραστηριότητας του πληθυσμού.Τα λιθόστρωτα μονοπάτια που σώζονται τμηματικά δίνουν τη δυνατότητα της αρμονικής γνωριμίας του επισκέπτη με τα μνημεία του ανθρώπου και της φύσης. Στη θέση "Σταυρός" η χαράδρα με την απέραντη θέα προς το Μυρτωο Πέλαγος είναι τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
γράφει ο αρχαιολόγος Νεκτάριος Σκάγκος