Ιστορικά,η αφετηρία του εποικισμού της περιοχής ανάγεται στους αρχαίους χρόνους.Σώζονται τα ίχνη δυο αρχαίων πόλεων : του Ζάρακα και των Κύφαντων.Ιδρύθηκαν πιθανότατα κατά την Υστεροελλαδική περίοδο.(1600-1100 π.Χ.)
Ο Ζάρακας ,παραλιακή πόλη στη θέση του σημερινού οικισμού Λιμάνι Γέρακα σύμφωνα με την αρχαία παράδοση που διέσωσε ο Παυσανίας ,χτίστηκε από τον ήρωα Ζάρακα ,γιο του βασιλιά της Καρύστου.Η αρχαία πόλη ήταν γνωστή για την ασφάλεια του λιμανιού της και για την φυσική οχυρότητα της θέσης της.
Κατά τους ιστορικούς σπαρτιατικούς χρόνους ,λόγω των φιλονικειών των μεγάλων πόλεων Σπάρτης και Αργους .ο Ζάρακας τελικά κυριεύεται και σχεδόν καταστρέφεται από τον Πύρρο,βασιλιά της Ηπείρου,και σύμμαχο των Σπαρτιατών.Η πόλη ανεγείρεται και πάλι και κατά τους ρωμαικούς χρόνους βρίσκεται στην οικονομική και πολιτιστική της ακμή.Είναι μέλος του Κοινού των Λακεδαιμονίων και του -αργότερα μετονομαζόμενου –Κοινού των Ελευθερολακώνων .
Στην περίοδο αυτή αποδίδονται και οι αρχαιότητες ,όπως είναι ο Ναός του Απόλλωνα ,η ανασκευή αρχιτεκτονικών μελών των τειχών της Ακρόπολης καθώς και ο αρχαίος τάφος στον οποίο βρέθηκε το μικρό άγαλμα της Αφροδίτης .
Με το μεγάλο σεισμό του 375 η πόλη καταστρέφεται ολοσχερώς.
Η δεύτερη αρχαία πόλη ,τα Κύφαντα ,εντοπίζεται στη θέση του σημερινού οικισμού Κυπαρίσσι ,κοντά στην πηγή.Δε φαίνεται να έλαβε ποτέ ανάλογη σπουδαιότητα ,ίσως λόγω των γειτονικών πόλεων Πραστιάς(νομός Αρκαδίας)και Ζάρακα ,αλλά και λόγω του συγκοινωνιακού αποκλεισμού.Ο Παυσανίας ,κατά την περιήγησή του στην περιοχή το 174 π.Χ.αναφέρει την πόλη των ,αναφέρει την πόλη των Κυφάντων ερειπωμένη .Στις αρχαιότητες της περιοχής ,εκτός από τα τείχη της ακρόπολης αναφέρεται και ο ναός του Ασκληπιού.
Η οικιστική συνέχεια στους λεγόμενους «σκοτεινούς αιώνες»που ακολουθούν,από την Αρχαιότητα μέχρι τους πρώτους βυζαντινούς χρόνους ,είναι γενικότερο πρόβλημα της Ιστορίας ,που αφορά ολόκληρο τον πελοποννησιακό χώρο.
Ωστόσο ,για τη Βυζαντινή περίοδο,από τον 10ο αιώνα περίπου και μετά ,οι ιστορικές μαρτυρίες ,τα λιγοστά βυζαντινά μνημεία καθώς και τα ερείπια κατεστραμμένων οικισμών είναι τα τεκμήρια του εποικισμού της περιοχής αυτή την περίοδο. Τα μεσαιωνικά χωριά του Ζάρακα,οι λεγόμενες σήμερα Παλιοχώρες ή Κάστρα είναι χτισμένα πάνω σε υψώματα,στην περιοχή των σημερινών οικισμών Κυπαρίσσι,Χάρακας ,Ρηχιά και Γέρακας.Φαίνεται μάλιστα από τις γραπτές ιστορικές μαρτυρίες ,ότι φέρουν το ίδιο όνομα με τους σημερινούς οικισμούς .Είναι οι λεγόμενοι οικισμοί «Κάστρο του Χάρακα», «Κάστρο της Ρηχιάς»και «Κάστρο του Ζάρακα ή Γέρακα.»Ερείπια τους εκκλησίες και άλλα οικοδομήματα σώζονται .
Από την περίοδο αυτή του αλβανικού εποικισμού ,μέχρι την τελευταία περίοδο της Τουρκοκρατίας στην πελοπόννησο,υπάρχει κάποιο ιστορικό κενό για την περιοχή ,που κάνει σχεδόν αδύνατη –για μια τέτοια μελέτη ιστορίας της αρχιτεκτονικής –τη διαπίστωση μιας οικιστικής συνέχειας των σημερινών οικισμών με τις αντίστοιχες «Παλιοχώρες»τους.
Σχετικά λοιπόν με την χρονολόγηση των οικισμών από τα τελευταία χρόνια της τουρκοκρατίας στην πελοπόννησο και μετά υπάρχουν απόψεις για την οικιστική μορφή και την εξέλιξη των οικισμών……………………
απο το βιβλίο της ελένης αλεξάκη ΖΑΡΑΚΑΣ - εκδόσεις Μέλισσα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου