θια-ΜΑΤΙΝΑ

 


                                                                                                                                          Μιά ευτυχισμένη Κυριακή του 63   


1963 - στον ΧΑΡΑΚΑ στα σκαλοπάτια των 3/Ιεραρχών η καθιερωμένη φωτογραφία
 μετά την τελετή. Η νύφη χαρακιώτα , ΜΑΤΙΝΑ η κόρη του Κωτσιφιφλή και της 
κυρά-Βικτωρίας. Γαμπρός ο Κώστας Χελιώτης Κυπαρισιώτης "βέρος",δεν ζεί πιά.
 Όλοι τους, αγαπημένες φυσιογνωμίες των παιδικών μου χρόνων Χαρακιώτες και 
συμπεθεριό. Αρκετοί απόντες σήμερον και οι εν ζωή με το βάρος εξήντα και πλέον
 χρόνων. Και η αφεντιά μου Μειράκιον «εν χρω κεκαρμένος» στην νύφη εμπρός.

Κατερίνα Τσάκου .... μια αγωνίστρια Ζωής


Την Κατερίνα την γνωρίζω λίγα σχετικά χρόνια, ως αγωνίστρια ζωής
 με πάθος και έρωτα για τον γενέθλιο τόπο της. Τον βράχο του καβο-Μαλιά ,
το βαθύ μπλε του Μυρτώου που τον περιβάλει ,και τον καθάριο ουρανό 
πάνω του που κοιτώντας τον πρωτοονειρεύτηκε.Μεταξύ των άλλων έχουμε
οι δυό μας ένα κοινό σημείο, ονειρευόμαστε όχι μόνο την νύχτα …..
Πρόσφατα κυκλοφόρησε μια  ποιητική συλλογή της με τίτλο «Το φως –
 η ίριδα – τα κόκκινα φρούτα – και ο covid ».Παραθέτω στην συνέχεια ένα
 μικρό απόσπασμα από την συλλογή της και μια ενδιαφέρουσα συνομιλία που
 είχα μαζί της. Τέλος από καρδιάς εύχομαι το βιβλίο νάναι καλοτάξιδο !!!!!!

 








Φυσικό κάλλος και μια θλιβερή επέτειος ....

 


Δύο υπέροχες φωτογραφίες με αναφορά στο γειτονάκι μας το ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ. 
Και μια ευγενής υπενθύμιση για την αυριανή επέτειο της σφαγής 500 Ζαρακιτών
  από τον στρατό του Ιμπραήμ, 199 χρόνια πριν, στον ιστορικό τόπο «ΠΑΛΙΟΧΩΡΑ», !!!!.


                                                                                                                       ΦΩΤΟ: Κατερίνα Κατσώρη


                                                                                                           ΦΩΤΟ : Φρόσω  Γαβρίλη

«Πακόγια» - H ηθική του ΖΑΡΑΚΑ

 

Τα «πακόγια» είναι το τοπωνύμιο μιας περιοχής στα διοικητικά όρια μεταξύ
 των Δημοτικών ενοτήτων Ζάρακα και Μολάων του Δήμου Μονεμβάσιας ,στην
 νότια απόληξη της κορυφογραμμής «καλογεροβούνι» με υψόμετρο 550,00 m. 
Από την θέση αυτή διέρχεται η Επαρχιακή οδός Μολάοι – Κυπαρίσσι ,είναι
 το καλωσόρισμα του επισκέπτη στα Ζαρακοχώρια με τον θεσμοθετημένο 
παραδοσιακό τους χαρακτήρα και το υπέροχο φυσικό τους περιβάλλον.
 Στα «πακόγια» λοιπόν συμβαίνουν «τριτοκοσμικά» πράγματα που ακυρώνουν
 κάθε έννοια φέρουσας ικανότητας χώρου – περιβαλλοντικού αποτυπώματος 
παρεμβάσεων και της αισθητικής δηλαδή της ηθικής του μέλλοντος όπως 
υποστηρίζουν αρκετοί. Στην περιοχή αυτή και ευρύτερα συνυπάρχουν :


 - Ανενεργά λατομεία χωρίς ίχνος αποκατάστασης σε επαφή με επαρχιακή οδό και 
500m νότια αυτής Λατομική ζώνη 300στρ. και ενεργό λατομείο 160 στρ. 
- Εγκαταλελειμμένα παλιά σκουριασμένα μηχανήματα,οχήματα,μεγάλα 
λάστιχα κ.λ.π (παρατίθεται φωτογραφικό υλικό) 
- Στην περιοχή έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν 9 αιολικά πάρκα
 ( περίπου 80 ανεμογεννήτριες) και ευρίσκονται σε στάδιο αδειοδότησης άλλα 
τέσσερα, δημιουργώντας ένα συνεχές «φράγμα» 10km μήκους και 200m 
ύψους με ό,τι αυτό συνεπάγεται περιβαλλοντικά (διέλευση ορνιθοπανίδας κ.λ.π)
 - Έχουν δε διανοιχθεί νέοι δρόμοι αρκετών χιλιομέτρων για πρόσβαση στα πάρκα, 
οι οποίοι έχουν τραυματίσει ανεπανόρθωτα το ορεινό τοπίο. Και το κερασάκι στην 
τούρτα είναι πρόσφατη απόφαση για εγκατάσταση «φαραωνικών» φωτοβολταϊκών 
σταθμών . Ο 1ος στην θέση «πακόγια» έκτασης 1600στρ. (!!!) σε επαφή με την 
επαρχιακή οδό και ο 2ος δύο χιλιόμετρα βόρειο- δυτικά έκτασης 800στρ.




ΠΕΤΡΟΛΕΚΕΙΑ 2024

 



Με την υπέροχη Αυγουστιάτικη πανσέληνο στο χωριό μας ,
ολοκληρώθηκαν και φέτος οι εκδηλώσεις ΠΕΤΡΟΛΕΚΕΙΑ 2024
 που διοργανώθηκαν από τον σύλλογο των απανταχού Χαρακιωτών. 
Απόλυτη επιτυχία, μεγάλη συμμετοχή, πολυθεματικότητα 
(Αθλητισμός-Γαστρονομία-Αφιερώματα-Θέατρο-Αιμοδοσία κ.α.) 
Μα το πιο σπουδαιότερο η αρκετά μεγάλη παρουσία μικρής ηλικίας 
παιδιών και εφήβων. Κεφαλαιώδης παρακαταθήκη για το μέλλον
 του ΧΑΡΑΚΑ. Θερμά και ειλικρινή συγχαρητήρια σε όλους τους 
συντελεστές. Και του χρόνου !!!! (ΦΩΤΟ: Χρήστος Χελιώτης)




                                                                    Απο τις κορυφαίες  στιγμές των εκδηλώσεων

Χαρακιώτικο γούστο και μεράκι !!!!


Λέγεται ότι στην Ελλάδα το σύνηθες είναι να «σφάζονται» για τον ιδιωτικό χώρο ,
 ενώ αγνοούν τον αντίστοιχο Δημόσιο. Αυγουστιάτικα πριν της Παναγίας,μερικές
 φωτογραφίες από το φιλαράκι μου τον Χρήστο στον περιβάλλοντα χώρο του κεντρικού
 ναού των 3-Ιεραρχών,με αιφνιδίασαν θετικά. Ο Μέγας ευεργέτης του χωριού μας 
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΛΕΚΑΣ και ο για 35 χρόνια Ιερέας και Δάσκαλος στον Χάρακα 
 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΕΠΠΑΣ,ανάμεσα σε βασιλικούς,καντιφέδες,τριανταφυλιές,
γεράνια……. Ποιός ξέρει… σε κάποια τέτοια γειτονιά του Παραδείσου θα βρίσκονται. 
Προσωπικά ένα μεγάλο «Εύγε» σε όσους συνέβαλαν να δημιουργηθούν αυτές οι υπέροχες
 εικόνες που ξεχειλίζουν από γούστο και μεράκι. Η Λαϊκή αισθητική πολλάκις προηγείται
 μιας φυτοτεχνικής μελέτης. Τέλος οδεύοντας προς την είσοδο της Εκκλησιάς καμμιά 
25-αριά βασιλικοί μυρίζουν καλοκαίρι μέχρι το γραφείο μου!!!! (σ.π)








ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 2024

 




      Παραλία  ντάλα μεσημέρι - καυτή ψιλή άμμος .....

    "Δεν αρκεί να ανθίζεις - σημασία έχει και πού"

      καλό καλοκαίρι !!!!! / ΣΙΦΝΟΣ



ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ Ιωάννα - ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Λάμπρος . Δυό σπουδαίοι καλλιτέχνες απο τον ΖΑΡΑΚΑ

 

Σήμερα έχω την μεγάλη χαρά να παρουσιάσω δύο σπουδαίους εικαστικούς
 από τον Ζάρακα.Την Ιωάννα ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ κόρη της Βούλας Σταυροπούλου 
 και εγγονή των, Αγγελή Σταυρόπουλο-«Νέκου» και της Γιαννούλας 
το γένος Παράσχου. Τον Λάμπρο ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟ εγγονό του Λάμπρου 
Σταυρόπουλου και της Παναγιώτας το γένος Κόκκορη.Ολοι από την ΡΕΙΧΙΑ . 
Αφορμή η ένταξη προσφάτως τριών στοιχείων του ΖΑΡΑΚΑ στο Εθνικό 
Ευρετήριο Άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO,αφού 
αποτέλεσαν την ψυχή του εγχειρήματος. Η Ιωάννα τα τελευταία χρόνια
 ζει στην Μονεμβασιά και μαζί με τον εικαστικό και συνεργάτη της Λάμπρο δημιουργούν 
έργα τέχνης σε έναν μαγικό χώρο λουσμένο στο φως στο Λιμάνι του ΓΕΡΑΚΑ.
 Ο Λάμπρος συχνά κλέβει χρόνο και στοχάζεται στις απόκρημνες παραλίες του Ζάρακα ,
αγναντεύοντας το Μυρτώο. Παραθέτω στην συνέχεια με την κ. ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ
 μία άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση με οραματικές προτάσεις για την
 περιοχή μας. Τέλος παρατίθενται δύο έργα τους από κοινή έκθεση που 
πραγματοποιείται αυτή την περίοδο στην Μονεμβασία με τίτλο «Ωδή στο φως»





-Απ’ ότι γνωρίζουμε είχατε την αρχική ιδέα και στην συνέχεια ήσασταν η ψυχή 
του εγχειρήματος για την προβολή των άυλων στοιχείων της πολιτιστικής
 κληρονομιάς του ΖΑΡΑΚΑ.Ετσι πρόσφατα με απόφαση της Υπουργού 
Πολιτισμού εντάχθηκαν στο Εθνικό Ευρετήριο άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς 
της UNESCO τρία ζαρακίτικα στοιχεία(αρμάθια-στέρνα-τουλουμίσιο). Πείτε μας 
κάτι για αυτήν την προσπάθεια ως εμπειρία, στιγμές που ζήσατε …..
 -Οι συνεντεύξεις, η συγκέντρωση των πληροφοριών και των ιστορικών στοιχείων
 καθώς και όλη η προετοιμασία των δελτίων στοιχείων για την εγγραφή τους 
στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς υπήρξε το αποτέλεσμα
 μιας συστηματικής έρευνας, με στόχο την ανάδειξη και στήριξη των ανθρώπων
 που κατοικούν στα χωριά του Ζάρακα και ευρύτερα του Δήμου Μονεμβασίας. 
Στα πλαίσια της έρευνας επισκεφθήκαμε αρκετές φορές όλα σχεδόν τα χωριά 
του δήμου μας, ήρθαμε σε επαφή με τους ανθρώπους που ασχολούνται με τα 
εγγεγραμμένα στοιχεία και δημιουργήσαμε σχέσεις εμπιστοσύνης με αποτέλεσμα
 το γενναιόδωρο μοίρασμα γνώσεων και πολύτιμων πληροφοριών. Είχαμε 
συμπαράσταση από αρκετούς συλλόγους που δραστηριοποιούνται στην περιοχή 
αλλά παράλληλα, αναδείχθηκαν και οι δυσκολίες που έχει η ζωή στα ορεινά χωριά 
του Ζάρακα, ιδιαίτερα για τις γυναίκες που επωμίζονται τις δουλειές του σπιτιού,
 την ανατροφή των παιδιών, και πολλές δύσκολες αγροτικές εργασίες
 με αστάθεια στο εισόδημά τους. 

 - Ο Πολιτισμός στον ΖΑΡΑΚΑ αποτελεί κατά την γνώμη σας βασικό εργαλείο 
βιώσιμης ανάπτυξης; Πείτε μας 2-3 οραματικές παρεμβάσεις που θα προτείνατε.
 -Έχουμε ήδη καταθέσει, με τον Ζαρακίτη και συνάδελφο καλλιτέχνη Λάμπρο 
Σταυρόπουλο, πρόταση προς τον φορέα “Αναπτυξιακή Πάρνωνα” και προς τον
 δήμο Μονεμβασίας για την υλοποίηση του project Zarakas Biennale.
 Αφορά στη δημιουργία μιας “ανοιχτής γκαλερί σύγχρονης τέχνης” 
που θα αναπτυχθεί σε επιλεγμένα σημεία των οικισμών του Ζάρακα και 
περιλαμβάνει την υλοποίηση και τη φιλοξενία εκδηλώσεων και δράσεων
 εικαστικού χαρακτήρα, με τη συμμετοχή όλων των συλλόγων και φορέων που 
δραστηριοποιούνται στους οικισμούς του Ζάρακα με στόχο αφενός την
 ανάδειξη του Ζάρακα και αφετέρου την ανάπτυξη κριτικά σκεπτόμενων, 
συνειδητοποιημένων δημιουργών – θεατών που συμβάλλουν ενεργά στη
 βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Aποτελεί ένα εικαστικό γεγονός και θα
 συνοδεύεται από πλήθος άλλες εκδηλώσεις Τέχνης με καλλιτέχνες από την
 Ελλάδα και το εξωτερικό. Σε κάθε Biennale θα επιλέγονται θέματα που θα
 αφορούν αφενός στην προβολή και ανάδειξη του Ζάρακα (αξιοποίηση των 
ιστορικών και αρχαιολογικών πηγών, στοιχεία της άυλης Πολιτιστικής 
κληρονομιάς του, κ.ά.) και αφετέρου θέματα που άπτονται του ευρύτερου
 ενδιαφέροντος όπως κοινωνικά, περιβαλλοντικά κ.λπ. Για την πρώτη Biennale
 έχει προταθεί ως θέμα: «Ο ρόλος της γυναίκας στη διαφύλαξη της άυλης
 πολιτιστικής κληρονομιάς του Ζάρακα Λακωνίας» και τα έργα θα
 πραγματεύονται τα ήδη εγκεκριμένα στοιχεία μας.

ΚΡΕΜΑΣΤΗ χαρακτηριστική η λουλακί "κορνίζα" γύρω απο τα ανοίγματα. (ΖΑΡΑΚΑΣ εκδ.ΜΕΛΙΣΣΑ)


- Σε μια κιβωτό του ΝΩΕ πείτε μας 2-3 αντιπροσωπευτικά Ζαρακίτικα
 στοιχεία οποιασδήποτε μορφής που θα θέλατε να μην χαθούν .
- Έχουμε ακόμα να καταθέσουμε δελτία για τις γκόγκες και τα σαίτια. 
Επίσης θα θέλαμε να αναδειχτούν οι χρωματικοί συνδυασμοί των οικιών του 
Ζάρακα. Οι Ζαρακίτες χρησιμοποιούσαν την ώχρα, το χονδροκόκκινο και το 
λουλάκι, με τρόπο που η φυσική μορφή του κτιρίου εντασσόταν απόλυτα 
στο περιβάλλον. Τα δε χρώματα θεωρούμε ότι αφενός επιδρούν στην ερμηνεία
 της μορφής της αρχιτεκτονικής των οικιών του Ζάρακα, αφετέρου παράλληλα
 επηρεάζουν τη λειτουργία τους ως καλλιτεχνική έκφραση. Το λουλάκι ήταν φυτικής
 προελεύσεως ενώ η ώχρα με το χονδροκόκκινο είναι γαιώδη ορυκτά (η απόχρωσή 
τους οφείλεται στα οξείδια του σιδήρου). Υπάρχουν σε αφθονία στο Ζάρακα και 
μάλιστα σε συγκεκριμένες τοποθεσίες έχουν εντονότερη απόχρωση. Σύμφωνα με
 μαρτυρίες παλαιότερων, το καλύτερο κοκκινόχωμα το έβρισκαν στα “σκασίματα” 
των βράχων. Την δε ώχρα την έβρισκαν σε αρκετά μέρη του Ζάρακα όπως στο δρόμο
 από το Γέρακα προς τη Ρηχειά, μετά την έξοδο από τον Αγιάννη υπάρχει χώμα 
έντονο κίτρινο προς πορτοκαλί. Μάζευαν το χώμα το τοποθετούσαν σε τέστες, 
το αναμείγνυαν με νερό, μετατρεπόταν σε αραιή λάσπη, το σούρωναν και έριχναν
 μέσα ασβέστη. Το λουλάκι το έπαιρναν χύμα ή πλακάκια, το αναμείγνυαν επίσης με 
ασβέστη και νερό, με αυτά έβαφαν τα σπίτια τους εξωτερικά και εσωτερικά.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ... μια στερνή συνομιλία

 


Πως τα φέρνει καμμιά φορά η ζωή. Το Σάββατο 22 Ιούνη έγινε στο 
Χαλάνδρι το 40νθήμερον μνημόσυνο του πρόσφατα αποθανόντος 
εκλεκτού φίλου ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ. Λίγους μήνες πριν 
είχα ολοκληρώσει μια συνομιλία-συνέντευξη μαζί του. 
Όμως είχε ματαιωθεί η ανάρτηση λόγω του ατυχήματος που του είχε 
συμβεί και στην συνέχεια του οριστικού φευγιού του. Σήμερα αντί 
μνημόσυνου και με την σύμφωνη γνώμη της οικογένειας ,δημοσιεύω 
αυτήν την συνέντευξη σαν μια «διαθήκη» στους Χαρακιώτες. Από έναν
 άνθρωπο που όσο κανείς άλλος αγάπησε το χωριό μας – ανιδιοτελώς.
 Α..ρε Θόδωρε..(σ.π)

                                                                                                 - Απο παλαιότερη εκδήλωση  στο  χωριό


Μιλάμε τακτικά στο τηλέφωνο 1-2 φορές την εβδομάδα. Οικουμενικός –
 συμβιβαστικός – ενωτικός – βαθύτατα θρησκευόμενος – κατ’ επιλογήν
 ταπεινόφρων – οικογενειάρχης “με τα όλα του”. Επιστήμονας οικονομολόγος –
 χομπίστας ποιητής και συγγραφέας – επίτιμος πρόεδρος Συλλόγου στις καρδιές 
μας – ψάλτης δεξιός – χριστιανός ορθόδοξος – λόγιος - Χαρακιώτης 
«μέχρι τα μπούνια». Όταν του αναφέρω τους παραπάνω τίτλους ξεκαρδίζεται στα 
γέλια, με τις υπερβολές μου, όπως λέει. Ζει μόνιμα στο Χαλάνδρι με την σύντροφο 
της ζωής του Τασούλα και τις δυο υπέροχες κόρες του, τη Λενιώ και τη Σοφία.
 Κατά τα άλλα, η καρδιά του κατοικεί στο πατρικό σπίτι του «Τζίμη» με τη
 χαρακτηριστική έγχρωμη παραδοσιακή όψη. Πρόκειται για τον άνθρωπό
 μας, το «Θοδωράκη», κατά ταυτότητα ΘΕΟΔΩΡΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ. 
Απολαύστε τον!

 Εκμεταλλευόμενος την τεράστια εμπειρία του στα κοινά του χωριού μας,
 τον ρωτώ ποιες παρεμβάσεις θα πρότεινε στο Δήμο, στο Ίδρυμα και στο 
Σύλλογο για την πρόοδο του Χάρακα. Το σκέφτηκε αρκετά και μου απάντησε:
 - Για το Δήμο θα πρότεινα τρείς βασικές δράσεις: μέγιστη φροντίδα για
 επάρκεια νερού, περιφερειακό δρόμο στο χωριό κυρίως για τη διέλευση
 φορτηγών και ασφαλτόστρωση του δρόμου προς το μοναστήρι του Αγιαννιού.
 - Για το Ίδρυμα γενναία επιδότηση στους νέους που προτίθενται να 
παραμείνουν στο χωριό και δημιουργία θερινού σινεμά για προβολές ταινιών.
 - Για δε το Σύλλογο πρόταση αδελφοποίησης με τους αντίστοιχους 
συλλόγους Χάρακα Εύβοιας και Χάρακα Κρήτης.

 Θόδωρε, καλοκαιράκι είσαι Χάρακα, πλατεία, δροσιά, κάτω από τις ακακίες. 
Αν σου δινόταν η ευκαιρία να καλέσεις σε γεύμα (γκόγκες, καλτσούνια κλπ.) 
πέντε Χαρακιώτες που δεν ζουν πια, για να κουβεντιάσετε μέχρι πρωίας 
πίνοντας ζαρακίτικο κοκκινέλι, αλήθεια ποιους θα διάλεγες;
 Το γιατρό ΚΩΣΤΑ ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ για την επιστημοσύνη του, τον 
 ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝΑ για την πατερική του σοφία, τη γραμματέα 
ΜΑΡΙΝΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ως την “Πάπυρο Λαρούς” του Χάρακα,
 τον ΠΑΝΟ ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ (“Πανούλη”) ως φίλο καρδιακό που έχω
 αποθυμήσει και το ΣΤΑΜΑΤΗ ΡΟΒΑΤΣΟ με το ζωνάρι του…. 

Η προίκα του ΖΑΡΑΚΑ "αυγατίζει"...

 


Η προίκα για τον ΖΑΡΑΚΑ συν τον χρόνο "αυγατίζει". 
Μόνο μέσα στο 2024 προστέθηκαν δύο τίτλοι και μία τιμητική πρόταση.
 - Στην πρόταση κήρυξης ως Αποθέματος Βιόσφαιρας της ευρύτερης περιοχής
 Πάρνωνα – Μαλέα ο ΖΑΡΑΚΑΣ ευρίσκεται στην ζώνη του πυρήνα της.
 - Δύο «Απάτητες Παραλίες» από τις 198 σε όλη την χώρα, που θεσμοθετήθηκαν
 πρόσφατα, ευρίσκονται στον ΖΑΡΑΚΑ (πίλιζα,γλυφάδα).
 - Τρία στοιχεία (τουλουμοτύρι,στέρνα,αρμάθια) εντάχθηκαν προ ημερών
 με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, στο Εθνικό Ευρετήριο 
Αϋλης Πoλιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. 
Τι απομένει; Δράσεις από τους αρμόδιους φορείς και κυρίως από τον 
Δήμο για να καταστεί ο ΖΑΡΑΚΑΣ προορισμός βιώσιμης 
τουριστικής ανάπτυξης.Το πιστεύουμε το ελπίζουμε !!!

Παρουσιάζουμε στην συνέχεια τα τρία στοιχεία (στέρνα - αρμάθια -
 τουλουμοτύρι) που εντάχθησαν στον κατάλογο της UNESCO.

Πρακτικές διαχείρισης του νερού στους οικισμούς του Ζάρακα Λακωνίας. Η στέρνα 
Οι στέρνες αποτελούσαν και συνεχίζουν να αποτελούν ζωτικής σημασίας κατασκευές 
για τα άνυδρα χωριά του Ζάρακα Λακωνίας. Οι κεραμοσκεπές των σπιτιών συλλέγουν
 τα νερά σε υδρορρόες και τα οδηγούν σε θολοσκεπείς στέρνες που βρίσκονται είτε στο 
υπόγειο των πέτρινων σπιτιών, είτε στο λιακωτό, δηλαδή στο χώρο που αναπτύσσεται 
από την εξωτερική πέτρινη σκάλα μέχρι την κύρια πόρτα. Το κυκλικό άνοιγμά τους στο 
άνω μέρος επιτρέπει τον καθαρισμό τους.



 Αρμαθιές: παρασκευή και κατανάλωση στον Ζάρακα Λακωνίας 
Τα αρμάθια αποτελούνται από άγρια χόρτα του βουνού αποξηραμένα - Μπρέσες και
 Κοκκινόκολα, μαζεύονται το χειμώνα, πλένονται και περνιούνται σε νήμα, αρμαθιά. 
Κρεμιούνται σε χώρους με φυσικό φως και αερισμό για αποξήρανση. Αποθηκεύονται 
σε πάνινες σακούλες σε μέρος χωρίς υγρασία. Έτσι διατηρούνται τα άγρια χόρτα για
 όλο το καλοκαίρι. Το αρμάθι βράζεται και σερβίρεται με μπόλικο λάδι και λεμόνι,
 συνοδεύεται εξαιρετικά με τουλουμοτύρι (ιδιαίτερο τυρί του Ζάρακα).

ΕΜΠ - Παραδοσιακοί οικισμοί ΓΕΡΑΚΑ

 

Για τους παραδοσιακούς οικισμούς του ΓΕΡΑΚΑ (ορεινούς και λιμάνι) ο λόγος.
Για το πανέμορφο ανθρωπογενές Ζαρακίτικο περιβάλλον. 
Παραθέτω αποσπάσματα από την πρόσφατη εργασία των σπουδαστών της 
Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ με θέμα «Αρχιτεκτονική Ανάλυση των 
Παραδοσιακών οικισμών ΙΕΡΑΚΑ».Μερικές επισημάνσεις από τα συμπεράσματα
 της μελέτης: Η εικόνα του ορεινού χωριού σήμερα είναι αρκετά ερημική με 
λίγους κατοίκους  έχει υποστεί λίγες επεμβάσεις, πέρα από κάποια νέα κτήρια και 
ανακαινίσεις, οπότε έχει κρατήσει σε μεγάλο βαθμό τον παραδοσιακό 
χαρακτήρα του. Στο Λιμάνι τα πράγματα είναι διαφορετικά. .
 Ο οικισμός δέχεται μεγάλη επιρροή από τον τουρισμό, έχει αλλοιωθεί
 αρκετά και τα παλιά κτήρια είναι πολύ λίγα.(σ.π)




                                                                                                                   Οικισμός  Λιμάνι



                                                                         ΤΥΠΟΣ ΚΤΗΡΙΟΥ  1
Πρόκειται για ένα ερειπωμένο, διώροφο κτίσμα με ορθογωνική κάτοψη και αυλή.
 Τοποθετείται κάθετα στις υψομετρικές καμπύλες και για αυτό κάποια σημεία 
της κατασκευής είναι υπόσκαφα. Υπάρχει ξεχωριστή είσοδος για το ισόγειο και
 τον όροφο, ενώ και οι δύο βρίσκονται στη μακρόστενη πλευρά του κτιρίου. 
Το ισόγειο αποτελείται από δύο χώρους με ξεχωριστές εισόδους για τον καθένα. 
Ο πρώτος είναι ένας ενιαίος χώρος ο οποίος χρησίμευε ως αποθήκη ή για τη 
στέγαση ζώων, ενώ ο δεύτερος δημιουργείται από την προσθήκη ενός μικρότερου
 όγκου και χρησιμοποιείται και αυτός ως αποθήκη. Επίσης η κατασκευή της οροφής 
του ισογείου είναι ένας συνδυασμός ξύλινης οροφής και θολοδομίας.
 Η σκάλα για τον όροφο είναι εξωτερική και καταλήγει στο δώμα της μιας ισόγειας
 αποθήκης. Ο όροφος χωρίζεται σε δύο χώρους, τον χώρο διημέρευσης και τον χώρο 
του τζακιού με το καθιστικό. Μετέπειτα προστέθηκε και ένα μικρό δωμάτιο. 
Τέλος η σκεπή του κτιρίου είναι τρίριχτη.




Αντίο Φίλε !!!!!!!!

 



Χθες το απόγευμα στο κοιμητήριο Χαλανδρίου αποχαιρέτησα ένα σπουδαίο φίλο
 τον συμπατριώτη μας ΘΕΟΔΩΡΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ (1935-2024). 
Επειδή όλη μας η ζωή είναι στιγμές τι να πρωτοθυμηθώ από όσες είχε
 μοιραστεί μαζί μου;;; Ο πνευματικός του όσιος Πορφύριος – η πείνα της κατοχής –
 ένα κειμήλιο ρολόι τσέπης του πατέρα του – μια εικόνα (παιδικό τραύμα) κρυμμένος
 στην μουριά της πλατείας 12/χρονο αγόρι – η προσκυνηματική πεζοπορική διαδρομή
 στην Αγια-Μαρίνα στην Υδρα – ο επιμελής ελαιοχρωματισμός των μπλέ ξύλινων
 πατζουριών στο πατρικό του σπίτι στο χωριό – κατακαλόκαιρο σούρουπο να επιστρέφει
 από το αμπέλι του στην «πάνω γειτονιά» με ένα καλαθάκι σταφύλια και σύκα 
σκεπασμένα επιμελώς με κλιματόφυλλα – στο χαγιάτι του σπιτιού μου με γλυκό
 κουταλιού στην γιορτή της μάνας μου…….και τόσες άλλες.
Παραθέτω στην συνέχεια δύο στιγμές – μια από την «ανατολή» της ζωής του,ένα 
σκηνικό,όπως μου το έχουν διηγηθεί παλαιότεροι,και μια λίγες μέρες πριν το
 «βασίλεμα» σε μια επικοινωνία που είχα μαζί του. 

 1935 - ΧΑΡΑΚΑΣ - Νοέμβρης μήνας, Πρωτομηνιά θαρρώ, βραδάκι. 
 Η θια-Λένη η Τζήμαινα κοιλοπονούσε , κι’ ύστερα η γέννα του γιού της
 του Θόδωρου. Μαμή η Ελένη Γκιουζέλη , μάνα του «Κολιθοδώρα»
 και του « Γάλλου». Το ίδιο βράδυ η Μαμή (Πάντα σε εφημερία) 
έτρεχε και στην Παναγιωφιφλού που γεννούσε τον Κώστα. 


Του "Αγιαννιού"

 


Στον απόηχο της γιορτής του Μοναστηριού μας του «Αγιάννη» του θεολόγου. 
Προσευχές – ευωδιές της φύσης εαρινές – χοροί και τραγούδια. Και του χρόνου. 
(Οι φωτογραφίες ελήφθησαν από f/b φίλων του Χάρακα)







                          
                                                                                       "Απόστολε χριστώ τω θεώ ηγαπημένε.."




                                  
                                                                                                                Η πλατεία ήταν γεμάτη...


ΠΑΣΧΑΛΙΑ 2024

 



Μεγάλη Παρασκευή , μελαγχολική μέρα. 
Απουσίες - Μνήμες – Μοναξιά - Ανθρώπων Πάθη.
 Παραθέτω μια φωτογραφία του Γιάννη Δήμου Που τράβηξε 
ο ίδιος σ ’ένα πανηγύρι στο Βρυσοχώρι Ηπείρου το 1976.
 Εύχομαι σε όλους μια όμορφη χαμογελαστή Πασχαλιά !!!!!!



ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ 2024

 


Μέσα από τη ζέστη του Σφαγείου και με στεφάνια δροσερά
 Θ’ ανταμωθούμε μια τρελή πρωτομαγιά !!!




Πατριωτάκια  καλή Πρωτομαγιά !!!
(Απ' την αυλή του σπιτιού  μου στον ΧΑΡΑΚΑ )

σκέψεις ...πριν των παθών

 


                                                                                                                         ΦΩΤΟ Χρήστος Χελιώτης

Τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και το Μοναστήρι του «Αγιαννιού».
 Τόπος αναστοχασμού …… «πάσαν νυν βιοτική αποθώμεθα μέριμναν»




                                                                                                                                                                    ΦΩΤΟ Γιάννης Πουλάκης

Μέλεο ανθισμένο κάπου στα «πήλιουρα». 
Τα παλιά χρόνια από τα ίσια κλαδιά του φτιάχνανε τις μαγκούρες. 
Από τα φύλλα του δε, Μπογιά σκούρα μπλε ,που δεν ξέβαφε με τίποτα.
 Έβαφαν τα μαλλιά και στον αργαλειό υφαίναν κουβέρτες.


" Απάτητες Παραλίες " του ΖΑΡΑΚΑ

 

Υπεγράφη από τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Περιβάλλοντος,
 Κοινή Υπουργική Απόφαση με την οποία χαρακτηρίζονται 198 
«Απάτητες Παραλίες» σε όλη τη χώρα. Σε αυτές περιλαμβάνονται δύο
 παραλίες του Δήμου Μονεμβάσιας, εντός της Δ.Ε. Ζάρακα: 
Η «Πήλιζα» στο Χάρακα και η «Γλυφάδα» στη Ρηχειά. 
Φαίνεται ότι αρχίζει σιγά σιγά να αναγνωρίζεται η αξία του φυσικού 
περιβάλλοντος του Ζάρακα που, όπως πολλάκις έχω αναφέρει, αποτελεί
 έναν από τους σπουδαιότερους παράγοντες ανάπτυξής του. Πάντα τέτοια!


                                                                                                                              ΦΩΤΟ - Χρήστος  Χελιώτης



                                                                                                                             ΦΩΤΟ - Θεόδωρος  Κόκκορης



Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ - ΜΑΛΕΑ

 


Αγαπητοί φίλοι 
 Για το θέμα ,που θεωρώ πολύ σημαντικό για τον Δήμο μας και κυρίως 
για την περιοχή του ΖΑΡΑΚΑ είχα ασχοληθεί και παλιότερα. Τώρα 
στο πλήρωμα του χρόνου σε 4-5 μήνες προβλέπεται η κατάθεση φακέλου 
υποψηφιότητας για την ανακήρυξη της ευρύτερης περιοχής μας ως
 «Απόθεμα Βιόσφαιρας ΠΑΡΝΩΝΑ-ΜΑΛΕΑ» της UNESCO.
Παραθέτω στην συνέχεια ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ για το θέμα , 
επισημαίνοντας ότι στην περιοχή του ΖΑΡΑΚΑ χωροθετείται ο Πυρήνας
 και η Ζώνη Ρύθμισης του Αποθέματος !!!!! 
Ο Δήμος Μονεμβάσιας απ’ ότι γνωρίζω έχει λάβει απόφαση υποστήριξης
 της υποψηφιότητας . Τώρα απαιτούνται δράσεις από όλους τους φορείς
 (πολιτιστικοί – ορειβατικοί κ.α. Σύλλογοι) με την συμπλήρωση επιστολής 
υποστήριξης και υποβολής στον σύνδεσμο :










Ζαρακοστιανά

 


- «παπαδάκια» με τον Χρήστο δίπλα στον παπα-Γιαννιώτη.
 - Γυρολόι με την «Αγιαστούρα» σε όλο το χωριό παραμονή των Φώτων.
 - Όρθιος στις μύτες των παπουτσιών πάνω στο κάθισμα(!!!) 
στο ψαλτήρι δίπλα στον μπάρμπα-Νίκο τον «Μπουκάλη».
 - Πάνω στον τρούλο των 3-Ιεραρχών μια τεράστια αγιογραφία του Χριστού
 και μέσα μου ένας φόβος (τότε τον φοβόμουν – αργότερα τον αγάπησα) 
- Εκεί δίπλα στην μεγαλοπρεπή εικόνα της Παναγιάς με το καντήλι … 
η θια-Μαρίνα ,η θια-Μηλιά , η θια-Κοντύλω , η θια-Μαρίκα , 
ο μπάρμπα-Γιώργος ο γραμματέας και τόσοι άλλοι το εκκλησίασμα. 
Αυτή είναι η βιωματική μου σχέση με την ορθοδοξία, που γιορτάζει
 σήμερα, πέρα από υπαρξιακές ανησυχίες και αδιέξοδα της ζωής.
 Ελεύθερη η επιλογή του καθενός.

Μια Κυριακή στην Αγία-Παρασκευή στην Νέα-Σμύρνη.
 Υπέροχη πολυμελής χορωδία ,εκκλησιαστικό αρμόνιο,
 ένα κερί για τους απόντες και αναμνήσεις 
ενός 7-χρονου αγοριού στον Χάρακα.






Κούλουμα 2024…ασπρα μαλιά σχεδόν ένας αιώνας δρόμος . 
Η γιαγιά Μπότα το «τόλοσι» και η τέχνη του φύλλου για 
σπανακόπιτα στα δισέγγονα. Ευλογία !!!


οι Αμυγδαλιές του ΧΑΡΑΚΑ

 

Από παιδί θαύμαζα τις αμυγδαλιές, Φλεβάρη μήνα στο χωριό μας,
 όχι τόσο για τον μετέπειτα καρπό τους, όσο γιατί τις κοίταζα 
καταχείμωνο με ένα μέτρο χιόνι, ανθισμένες !!!! 
Οι "νυφούλες" του χιονιά λέγαμε ….
 Μου θυμίζουν λέξεις όπως : τόλμη – επανάσταση – έρωτας – υπέρβαση -
τρέλα – θυσία – πρόκληση .. και πολλές άλλες. Λέξεις όλες καρδιάς κόντρα
 στους συμβιβασμούς της λογικής. 
Χαρείτε τες όπως τις αποθανάτισε λίγες ώρες πριν στον ΧΑΡΑΚΑ
 ο παιδικός μου φίλος Χρήστος Χελιώτης.(σ.π)










ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ. Αρχιτεκτονική ανάλυση από Ε.Μ.Π

 



Για το γειτονάκι μας ο λόγος το πανέμορφο ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ. 
Παραθέτω αποσπάσματα από την εργασία των σπουδαστών της
 Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ με θέμα «Αρχιτεκτονική Ανάλυση 
του Παραδοσιακού οικισμού Κυπαρίσσι». Προβληματισμός για την 
παντελή έλλειψη ελεύθερων δημόσιων χώρων κοινωφελούς χρήσης 
κυρίως στον οικισμό της Βρύσης – την μη λειτουργικότητα της κύριας 
οδικής προσπέλασης εντός των οικισμών – τις περιορισμένες σε 
αριθμό αλλά αρκετά μεγάλου βαθμού επεμβάσεις σε παλιές κατοικίες
 (πρόσθεση ορόφου , χρήση υλικών ξένα προς την μορφή και τον 
χαρακτήρα του οικισμού). Καταλήγοντας αναφέρονται στην 
σπουδαιότητα της παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής του Κυπαρισσιού 
που η ιδιαίτερη φυσιογνωμία του πρέπει να διατηρηθεί.(σ.π)


ΓΕΝΙΚΑ.Το Κυπαρίσσι αποτελεί έναν μικρό οικισμό στη βορειοανατολική
 ακτή της Λακωνίας, ανάμεσα στο Λεωνίδιο και τη Μονεμβασιά, ο οποίος υπάγεται
 στο Δήμο Μονεμβασιάς. Το γεωμορφολογικό ανάγλυφο που περιβάλλει την περιοχή,
 παρουσιάζει έντονες παραλλαγές, με κυρίαρχο το ορεινό έδαφος, και τοπικές
 καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Πρόκειται για ένα χωριό παραδοσιακού χαρακτήρα, 
καλυμμένο από μεσογειακή βλάστηση, το οποίο έχει καταφέρει να διατηρήσει το 
χρώμα και την γραφικότητα του. Η οικιστική ανάπτυξη αυτή έρχεται σε επαφή με 
τις ακτές του Μυρτώου Πελάγους, με ορεινές εκτάσεις (τέσσερις βουνοκορφές),
 και διαχωρίζεται σε τρεις συνοικισμούς: η Βρύση, ο παλαιότερος, η Παραλία,
 ο πιο κεντρικός και η Μητρόπολη, ο πιο σύγχρονος.



Οικισμός ΒΡΥΣΗΣ. Οι προσβάσεις στην περιοχή είναι περιορισμένες,
 όπως επίσης και η κυκλοφορία - συγκοινωνία. Βασικότερο άξονα κίνησης 
αποτελεί η κύρια οδική αρτηρία που χωρίζει τον οικισμό Της ΒΡΥΣΗΣ στη
 μέση. Ενας δρόμος διπλής κατευθύνσεως, δύσκολος στην διάσχιση, που γίνεται 
αισθητή η υψομετρική διαφορά. Οι υποδομές οδικού δικτύου είναι αρκετά 
ελλιπείς, και το πλάτος πολλών οδών δεν επαρκεί για την διέλευση οχημάτων
 (στενά πλάτη δρόμων, απουσία πεζόδρομων κ.α.). Παρ’όλαυτά, δεν επιβαρύνεται 
σημαντικά η οδική κυκλοφορία, καθώς η χρήση του αυτοκινήτου ως μέσο 
μεταφοράς σπανίζει : είναι συνηθέστερη η ποδηλασία και το περπάτημα. 
Δυστυχώς, υποδομές για τις παραπάνω δραστηριότητες απουσιάζουν, με 
αποτέλεσμα να πραγματοποιούνται σε ακατάλληλα περιβάλλοντα 
(π.χ. κεντρικοί δρόμοι).Σε όλη την έκταση του οικισμού είναι εμφανής η έλλειψη 
ελεύθερων, δημόσιων χώρων κοινωφελούς χρήσης: η απουσία χώρων κοινωνικής
 συνάθροισης συνεπάγεται την απουσία συλλογικότητας και κοινωνικής συνοχής. 
Ενδιαφέρον εμφανίζει επίσης και η σχέση της αυλής με τον χώρο που την περιβάλλει, 
καθώς οι αυλές λειτουργούν ως μέσο επικοινωνίας ιδιωτικού και δημόσιου. 
Το παραπάνω, σε συνδυασμό με το εύκρατο κλίμα που χαρακτηρίζει την περιοχή σε
 όλη την διάρκεια του χρόνου, επιτρέπει στους πολίτες να χρησιμοποιούν συνεχώς
 τις μεγάλες εξωτερικές αυλές και τους ημιυπαίθριους χώρους των οικιών τους, και 
να αναπτύξουν εντός αυτών πλήθος δραστηριοτήτων.



Το μεγαλύτερο (με διαφορά) ποσοστό κτιριακής χρήσης είναι αυτό 
της κατοικίας, σε σημείο που προκύπτουν προβλήματα και ελλείψεις στους 
τομείς της παραγωγής, κατανάλωσης και τοπικού εμπορίου. Αν και η τροφοδοσία
 του οικισμού γίνεται μέσω του Παραλίας, η πλήρης απουσία αναγκαίων υποδομών
 όπως χώροι  π.χ εστίασης, περιορίζουν την πλήρωση των βασικών αναγκών διαβίωσης
 των κατοίκων και τις δυνατότητες κοινωνικής εκτόνωσης. Η γενική κατάσταση και
 ποιότητα των κτισμάτων της ΒΡΥΣΗΣ είναι σε μέτριο προς υψηλό επίπεδο, καθώς οι 
κάτοικοι έχουν φροντίσει να δοθεί η κατάλληλη μέριμνα και αξία στην διατήρηση 
των παραδοσιακών (και όχι μόνο) κτιρίων. Πέραν της αναβάθμισης του βιοτικού 
επιπέδου των κατοίκων, η βέλτιστη διατήρησή του αρχιτεκτονικού τοπίου είναι
 αναγκαία για την προσέλκυση τουρισμού τους θερινούς μήνες, καθώς ο οικισμός
 αντιμετωπίζεται ως παραθεριστικός προορισμός. Παρατηρείται ομοιογένεια
 μεταξύ των κτιρίων ως προς τα υλικά και τον τρόπο κατασκευής, όπως επίσης και
 τον τρόπο αξιοποίησης και εκμετάλλευσης της γύρω περιοχής. Το συνηθέστερο μέσο
 παραδοσιακής δόμησης είναι η φέρουσα επιχρισμένη λιθοδομή και η ξύλινη στέγη.
 Γενικότερα, τα κτήρια είναι κυρίως ισόγεια ή διώροφα, με εξαίρεση ελάχιστα τριώροφα 
κτίσματα, και η επικρατέστερη μορφή κάτοψης είναι η ορθογωνική. Στις όψεις παρατηρούνται
 μικρά ανοίγματα και οι εξώστες είναι λιγοστοί. Ο προσανατολισμός των κτηρίων είναι μικτός,
 γεγονός που δεν απαντάται συχνά σε παρόμοιες περιοχές. Όσον αφορά το κέντρο του οικισμού,
 η δόμηση πυκνώνει στην ζώνη της κεντρικής οδού, αλλά δεν είναι συνεχής και μεσοτοιχίες 
σπανίζουν. Περιφερειακά το πολεοδομικό σύστημα δεν παρουσιάζει έντονες διαφοροποιήσεις, 
αλλά συγκριτικά με το κέντρο αραιώνει διακριτά η δόμηση, η οποία συγκεντρώνεται στους 
οδικούς άξονες. Στην πλειονότητα της έκτασης του οικισμού σημειώθηκαν αρκετές 
παρεμβάσεις (η πληθώρα εκ των οποίων ήταν ηπιότερου βαθμού) οι οποίες σεβάστηκαν σε 
γενικές γραμμές τις ιδιαιτερότητες του αρχιτεκτονικού τοπίου, χωρίς την επιβολή τους 
στον τόπο. Ωστόσο, υπήρξαν και άλλες αλλοιώσεις οι οποίες παρουσιάζονταν ως πλήρως
 ξένα στοιχεία, λόγω της εμφανής αντίθεσής τους με τον αρχιτεκτονικό τοπικό χαρακτήρα. 
Πιθανότατα, η πλειοψηφία των επεμβάσεων, σκόπευε τόσο στην βελτίωση των συνθηκών
          διαβίωσης, όσο στην κάλυψη των στεγαστικών και λειτουργικών αναγκών των κατοίκων
                                          που προέκυψαν με την πορεία του χρόνου. Η σύγχρονη εικόνα του οικισμού απαρτίζεται από                                              οικιστικό ιστό αραιής δόμησης, παλαιά, χαμηλά, σχετικά αλλοιωμένα κτήρια σε μέτρια προς 
καλή κατάσταση, και αρκετά νεόδμητα και ερειπωμένα κτήρια τοποθετημένα σποραδικά 
στην περιοχή. Γενικά, η ύπαρξη παραδοσιακών κτηρίων στην οικιστική περιοχή είναι 
επαρκής και ικανή να διατηρήσει τον πρωταρχικό χαρακτήρα του οικισμού, παρά την 
ύπαρξη σημαντικών αλλοιώσεων.