ΟΙ ΠΕΡΙΦΡΟΝΗΜΕΝΟΙ ΦΙΛΟΙ ΜΑΣ



  Αγνοημένα και περιφρονημένα είναι σήμερα τα τετράποδα ,παρόλο που προσφέρουν μεγάλες υπηρεσίες στον τόπο μας ,τόσο στον καιρό της ειρήνης όσο και σε κάθε πόλεμο .
Αν όλοι γνωρίζαμε και συνειδητοποιούσαμε πόσο βοήθησαν τους χωρικούς μας αλλά και το στρατό μας ,η γνωστή φράση «είσαι μουλάρι» δεν θα ήταν βρισιά αλλά κοπλιμέντο.
Στον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο τα πήρε ο στρατός .
Τα μουλάρια βοήθησαν σημαντικά στις νίκες του στρατού μας.
Χωρίς τα μουλάρια ,τα πυρομαχικά ,τα τρόφιμα και τα κανόνια του ορειβατικού πυροβολικού δε θα έφταναν στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας.
Εκατόν πενήντα χιλιάδες μουλάρια απ’όλη την Ελλάδα πήραν μέρος στον δοξασμένο αυτό πόλεμο.
Και η ιστορία των συμπαθών αυτών τετραπόδων δεν περιορίζεται στη σύγχρονη εποχή.
Ας γυρίσουμε χιλιάδες χρόνια πίσω στην Αττική τότε που έχτιζαν τον Παρθενώνα,το Ερέχθειο ,το Ναό της Απτέρου Νίκης και τα άλλα θαυμαστά οικοδομήματα ,θα ιδούμε ότι τα μουλάρια κουβαλούσαν τα μάρμαρα από την Πεντέλη.
Ζεμένα τέσσερα – τέσσερα έσερναν βαριές ξύλινες καρότσες ή δυο κορμούς κυπαρισσιών τοποθετημένους παράλληλα .
Καραβάνια μουλαριών πηγαινοερχόντουσαν χρόνια ολόκληρα Πεντέλη – Αθήνα.
Ο μεγάλος φιλόσοφος Αριστοτέλης αναφέρει αυτή τη συγκλονιστική λεπτομέρεια για τα μουλάρια της Αττικής:
 Ένα από αυτά που δέκα ολόκληρα το χρησιμοποιούσαν στη μεταφορά των μαρμάρων ,γέρασε.
Ο επιστάτης το λυπήθηκε και αποφάσισε να το αφήσει ελεύθερο.
Αλλά εκείνο,μαθημένο στη διαδρομή δε σταμάτησε ,ακολουθούσε τα άλλα που αγκομαχούσαν πέρα – δώθε ,λες και ήθελε να συμμεριστεί τα βάσανά τους .
Στη συνοικία των Αθηνών που πωλούσαν τα σιτηρά τους απαγορευόταν αυστηρά η είσοδος των ζώων.
Εξαίρεση έγινε για αυτό το μουλάρι ,που όλοι το τάιζαν με μπόλικο κριθάρι.
    Στο χωριό μας κατ’εξοχήν ορεινό και άγονο ,χωρίς κάμπους και δρόμους ,τα μουλάρια ήταν απαραίτητα και πολύτιμοι σύντροφοι και υπηρέτες.
Σχεδόν όλα τα σπίτια είχαν ένα ή περισσότερα μουλάρια .Με αυτά έκαναν όλες τις δουλειές τους,από τη βασική εργασία του οργώματος «καμάτι» -πολύ λίγοι χρησιμοποιούσαν βόδια όπως ο Κωτσοβάκης και ο Κορμαράκης –μέχρι όλες τις μεταφορές.
Με αυτά ή τα γαιδουράκια μετέφεραν από τα βουνά τους τόνους καυσόξυλα και το Χειμώνα ,τα δεμάτια από τα χωράφια στ’αλώνια όπου αν δεν υπήρχαν άλογα τα χρησιμοποιούσαν και στο αλώνισμα ,τον καρπό απ’τ’αλώνι στις κασόνες του σπιτιού ,και στη συνέχεια ,παλιότερα στους γύρω ανεμόμυλους και αργότερα στους νερόμυλους του Κυπαρισσιού για άλεσμα.
Τους τόνους άχυρα και σανό για τη χειμωνιάτικη τροφή τους ,όλα τα προιόντα εφοδιασμού των μαγαζιών ,όλα τα υλικά οικοδομών και τη δυσκολότερη μεταφορά που ήταν ξυλεία.
Να φανταστούμε το ανέβασμα από τις στενές «βόλτες» του Σταυρού σανιδιών και ξύλινων δοκαριών (τράβες)πολλών μέτρων.
Χρειαζόταν γερό μουλάρι και μεγάλη ικανότητα του αγωγιάτη (δεν μπορούσαν όλοι να την κάνουν αυτή τη δουλειά) ειδικός ήταν ο Λεούτσος.
Μια άλλη πολύ δύσκολη μεταφορά την οποία είχα παρακολουθήσει από κοντά στην Ύδρα ,στο μαγαζί του θείου μου Γιάννη Παπαγεωργίου ,ήταν η μεταφορά των βαρελιών από το μαγαζί που βρισκόταν ψηλά στο καίκι για να γεμίσουν μούστο από την Κάρυστο ,μεταφορά του μούστου με τουλούμια ,και πάλι ανέβασμα των βαρελιών μέσα από τα στενά δρομάκια της Ύδρας και όταν λέμε βαρέλια δεν εννοούμε 200 ή 500 κιλών αλλά για βαρέλια 1000 ή 1200 οκάδων .
Ήταν μια δύσκολη αλλά και θεαματική δουλειά μόνο για λίγους (ειδικός ο μακαρίτης μπαρμπα Γιάννης ο Βέγγος και ο γιος του με τα μουλάρια τους) .
Βεβαίως σημαντικό έργο εκτελούσαν τα μουλάρια ως μεταφορικά μέσα ανθρώπων.
Οι αγωγιάτες εκείνης της εποχής αντιστοιχούσαν στους σημερινούς ΄΄ταξιτζήδες΄΄.
Πεζοπορούσαν 5,10 ή και 15 ώρες ,Χάρακα ,Μολάους,Χάρακα Λεωνίδιο κ.λ.π και επιστροφή.


  Τα μουλάρια εξακολουθούν μέχρι σήμερα να αποτελούν το μοναδικό μεταφορικό μέσο ,μόνο στην Ύδρα , μοναδικό τοπίο σ’όλη την Ευρώπη που απαγορεύεται η κυκλοφορία τροχοφόρων .
Να θυμηθούμε τα μεγαλόσωμα μουλάρια που έστειλαν ορισμένοι Χαρακιώτες της Αμερικής με τα οποία αντικαταστάθηκαν όσα είχαν εκστρατευθεί στον πόλεμο.
 Να θυμηθούμε τον μπαρμπα Θόδωρο τον Κατσάκο ,που ήταν ειδικός στο ευνούχισμα αυτών των μουλαριών ,να θυμηθούμε τα ΄΄τσινιάρικα΄΄ μουλάρια ιδίως τις μούλες ,που με ψύλλου πήδημα τα τίναζαν στα τέσσερα.
 Αυτά και διάφορα περιστατικά έχουν μείνει στην μνήμη μας που είμαστε μικρά παιδιά .
Τώρα σπάνια βλέπουμε μουλάρια.
Ας θυμηθούμε με την ευκαιρία και μερικούς από τους επαγγελματίες αγωγιάτες εκείνης της εποχής: Καπουρνάρος,Νικοφιλιάς, Νικοκοσμάς, Κουρλογιάννης , Λεούτσος.

                                      γράφει  ο  θεόδωρος  παπαγεωργίου   λυχνάρι  18    ΙΟΥΛΙΟΣ  1996 

Δεν υπάρχουν σχόλια: