ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ

Αυτή την περίοδο ξεκινάμε μια φιλόδοξη προσπάθεια συλλογής –αξιολόγησης ψηφιοποίησης και ηλεκτρονικής αρχειοθέτησης υλικού (ιστορικού-φωτογραφικού κ.λ.π.) που έχει σχέση με το χωριό μας αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Τούτο θα είναι διαθέσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο και κυρίως παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές.
Στο επόμενο διάστημα θα σας ενημερώσουμε για την όλη προσπάθεια .
Πιο αναλυτικά σας παρουσιάζουμε κατ’αρχήν

Ένα τεύχος της εφημερίδας   ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΖΑΡΑΚΑ   ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 1936
 όπου για το χωριό μας διαβάζουμε
- μισοχτισμένη η εκκλησία των Τριών Ιεραρχών
- συνεχίζεται το αλώνισμα στο χωριό
- στην εορτή του Προφήτη Ηλία χοροστάτησε ο αρχιμανδρίτης ΠΑΝΕΛΕΗΜΩΝ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
                  
                                       http://www.issuu.com/spetr/docs/fonitoyzaraka19

To  2o  τεύχος  απο το περιοδικό   λυχνάρι του χάρακα    Ιούλιος - Σεπτέμβριος  1987.
διαβάστε  και θα  εκπλαγείτε  κυρίως  για την διαχρονικότητα  των προβλημάτων  του τόπου μας
                          
                                      http://www.issuu.com/spetr/docs/lyxnari2

NEW YORK TIMES ........ LEKAS & DRIVAS

Από τα πιο λαχταριστά αρτοσκευάσματα είναι το ΄΄φύλλο΄΄, ένα ελληνικό προιόν ,

μια εντυπωσιακή λιχουδιά για μπακλαβά-τυρόπιτα-σπανακόπιτα.

Σε ένα πατάτρι στο Μπρούκλιν 6 γυναίκες από την Πελοπόννησο

 φτιάχνουν κάθε μέρα ενάμισι τόνο φύλλο ,

για λογαριασμό της εταιρείας ΛΕΚΑΣ και ΔΡΙΒΑΣ.

Πακετάρονται σε διαφανείς πλαστικές σακούλες και με την επωνυμία

 αριστοκρατίκ στέλνονται φρέσκα ή κατεψυγμένα

 στις  USA στη Νότια Αμερική και Αφρική. 

ΠΡΟΤΟΜΗ ΠΕΠΠΑ .......ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ (3).......ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

ΙΩΑΝΝΗΣ                 ΜΟΣΧΟΒΑΚΟΣ                            ΜΟΛΑΟΙ                             400,00 ευρω

ΝΙΚΟΛΑΟΣ    ΣΠ.     ΠΕΤΡΟΛΕΚΑΣ  (μαθητής)             ΧΑΡΑΚΑΣ                             360,00

ΜΑΡΙΑ            ΝΙΚ.   ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ                                 ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ                          180,00

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ   ΝΙΚ.  ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ                                   ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ                          180,00

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ      ΣΜΠΙΛΗΣ (εγγονός)                       ΕΔΕΣΣΑ                              100,00

ΜΑΡΙΑ  ΧΑΛΚΙΑ - ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ (μαθήτρια)                 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ                        25,00

ΦΡΟΣΩ                    ΚΑΨΑΛΗ (μαθήτρια)                 ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ                        25,00
  
ΦΟΥΛΑ  σύζ. ΝΙΚ      ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ(μαθήτρια)            ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ                         25,00

ΓΕΩΡΓΙΟΣ              ΣΜΠΙΛΗΣ  (εγγονός)                    ΕΔΕΣΣΑ                               100,00

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ σύζ.ΚΥΡ  .ΚΥΡΚΟΠΟΥΛΟΥ                           ΑΘΗΝΑ                                   100,00

ΙΩΑΝΝΗΣ    ΑΝΔΡ.        ΠΕΤΡΟΛΕΚΑΣ                         ΑΘΗΝΑ                                  50,00

BENETIA      ΣΟΥΜΠΑΣΗ-ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ (μαθήτρια)       ΖΩΓΡΑΦΟΥ                             200,00

ΤΙΤΙΝΑ  ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ συζ. παναγοπούλου π.(μαθήτρια)   ΑΘΗΝΑ                               100,00

ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ  ΒΑΣ. ΠΕΤΡΟΛΕΚΑΣ (μαθητης)               ΒΡΙΛΗΣΙΑ                           250,00

ΓΡΗΓΟΡΗΣ    ΒΑΣ.    ΠΕΤΡΟΛΕΚΑΣ ( μαθητής )               Ν. ΑΦΡΙΚΗ                          250,00

ΜΑΡΙΚΑ   συζ.  ΔΗΜ. ΠΕΤΡΟΛΕΚΑ   ( μαθητρια )              ΧΑΡΑΚΑΣ                            50,00

ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ...θέμα ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ

Με το πέρασμα του χρόνου ο παραδοσιακός αυτός οικισμός αλλάζει λειτουργία.
 Στην αρχική φάση λειτουργίας του ο οικισμός αποτελούσε μόνιμη τόπο διαμονής για τους κατοίκους του.
Οι κάτοικοι απασχολούνταν κυρίως στον πρωτογενή τομέα και η χρήση των κτισμάτων ήταν η αντίστοιχη του βίου τους.
Κατά την πορεία στο χρόνο ο πληθυσμός μειώνεται με συνέπεια πολλά κτίρια να εγκαταλείπονται και να ερειπώνουν.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ότι υπάρχει μια επάνοδος των κατοίκων, όχι όμως για μόνιμη αλλά για παραθεριστική κατοικία. Με αποτέλεσμα αρκετά από τα παλιά σπίτια να επισκευάζονται, όχι πάντα με σεβασμό στην παράδοση, με επιτυχημένες, αλλά και αποτυχημένες επεμβάσεις.
Τα υλικά που χρησιμοποιούνται πολλές φορές δεν συνάδουν με τον παραδοσιακό χαρακτήρα του οικισμού, πχ. Η αντικατάσταση των ξύλινων κουφωμάτων με αλουμίνια.
 Η χρήση των κτιρίων αλλάζει, το κατώι που άλλοτε χρησίμευε για αποθηκευτικός χώρος και για τη διαμονή των ζώων, σήμερα μετατρέπεται σε κατοικία.
Σε πολλές περιπτώσεις γίνονται προσθήκες κατ’ επέκταση για την κάλυψη των αναγκών σε κατοικία.
Παρόλα αυτά ο οικισμός διατηρεί ακόμη την μοναδικότητα του και υπάρχουν αρκετές επιτυχημένες προσπάθειες αποκατάστασης των κτισμάτων με σεβασμό στην παράδοση και ανάδειξη της.

                                                                               ΓΙΩΡΓΟΣ  ΚΑΠΠΟΣ  Πολιτικος Μηχανικος

ο εθνάρχης ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ...... και ο οίκος LEKAS & DRIVAS

το  1931 απο την ελληνική ορθόδοξη κοινότητα  της εκκλησίας  της Αγίας  Τριάδος

της  Νέας  Υόρκης οι κ.κ ΜΟΥΧΤΟΥΡΗΣ  και  ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ   στέλνουν  επιστολή 

στον ΕΛΕΥΘΕΡΙΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ  και προτείνουν  τρόπους  προώθησης  των ελληνικών 

προιόντων  στην Αμερική  και τιμοκαταλόγους απο τον εισαγωγικό  οίκο  lekas & drivas.

  ( ΜΟΥΣΕΙΟ  ΜΠΕΝΑΚΗ - ΕΘΝΙΚΟ  ΙΔΡΥΜΑ  ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ  ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ) 

οι έλληνες ....... ΣΤΙΣ 4 ΓΩΝΙΕΣ ΤΗΣ ΓΗΣ

Οι πρώτες μεγάλες και στέρεες επιχειρήσεις Ελλήνων μεταναστών στις στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής ,χρονολογούνται από τα τέλη του περασμένου αιώνος.
Πρόκειται για τις επιχειρήσεις εκείνες ,που ξεφεύγουν από τα πλαίσια της μιζέριας και της προσπάθειας για την εξοικονόμηση του επιουσίου απλώς ,όπως έκαναν οι πρώτοι μικροεπιχειρηματίες καφενείων,στιλβωτηρίων κ.λ.π.
Οι με γερές βάσεις επιχειρήσεις ήσαν οι οίκοι εισαγωγής ελληνικών προιόντων στην Αμερική.
Είχε διαπιστωθεί ,ότι η αμερικανική αγορά ενδιαφερόταν για ορισμένα είδη της ιταλικής και ισπανικής παραγωγής ,που μπορούσε κανείς να τα βρει και στην Ελλάδα.
Η σταφίδα ήταν ένα από τα είδη αυτά,αλλά και τα σύκα,και το λάδι σε κάποια κλίμακα,το τυρί,το κονιάκ κ.α.
Έτσι ,το 1892,δυο δραστήριοι μετανάστες ,οι οποίοι δεν είχαν πρόθεση να εμπλακούν σε χειρωνακτικές εργασίες ,όπως οι περισσότεροι ,ο Γεώργιος Λέκας και Ο Γεώργιος Δρίβας ,άρχισαν να φέρνουν από την Ελλάδα τυριά και άλλα προιόντα του τόπου μας.

κατάστημα  LEKAS& DRIVAS σε κεντρικό δρόμο στο ΣΙΚΑΓΟ

Σε μικρή ,βέβαια ,κλίμακα,στην αρχή ,φρόντιζαν κυρίως να τα πλασάρουν σε Ιταλούς και Ισπανούς πελάτες,οι οποίοι τα προτιμούσαν περισσότερο από τους άλλους ξένους ,γιατί έμοιαζαν με τα προιόντα της πατρίδας τους.
Επίσης σταθεροί πελάτες τους ήσαν και οι ολίγοι Έλληνες ,για τους οποίους αποτελούσε σπουδαίο απόκτημα λίγο τυρί από την πατρίδα ,λίγο λάδι ή ένα μπουκάλι κονιάκ.
Με τον καιρό,όμως ,συστηματοποίησαν τις εργασίες τους και μεγάλωσαν την πελατεία τους ,χάρις στα υποκαταστήματα που ίδρυσαν στα μεγαλύτερα κέντρα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αναφέρονται κατόπιν ανάμεσα σε αρκετούς ελληνικούς εισαγωγικούς οίκους που ιδρύθηκαν στην Αμερική κατά τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνος και τα πρώτα του 20ού ,οι οίκοι του Κωσταντίνου Γαλανοπούλου ,του Γεωργίου Καλογερά,του Βασιλείου Σταυροπούλου,του Σταματίου Σταματοπούλου ,των αδελφών Πόλλη και άλλοι ,εγκατεστημένοι στη Νέα Υόρκη οι περισσότεροι ,αλλά και στο Σικάγο και στο Ντητρόιτ και στο Λόουελ,καθώς και σε διάφορες άλλες πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής .


γραφεία  της εταιρείας  στην ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ



Πριν από την εμφάνιση των εισαγωγέων αυτών ,τας ελληνικά προιόντα ήσαν εντελώς άγνωστα στην Αμερική.Σιγά σιγά όμως ,όχι μόνο άρχισαν να γίνονται γνωστά ,αλλά και να κατακτούν την αγορά.Φυσικά,είχε κάποιο πρωτογονισμό η εμπορική προσπάθεια των πρωτοπόρων αυτών ,όμως έβαλε τα θεμέλια της εκπληκτικής , εμπορικής δραστηριότητας ,που ανέπτυξαν στα κατόπιν χρόνια οι οργανωμένοι πλέον Έλληνες επιχειρηματίες ,σε βαθμό αξιοθαύμαστο.
Και ενώ στην αρχή οι εισαγωγές από την Ελλάδα εγίνοντο με προχειρότητα και πολύ περιορισμένη κλίμακα ,από την πρώτη δεκαετηρίδα του εικοστού αιώνος άρχισαν να παίρνουν σοβαρότερη εμπορική μορφή ,χάρις στην άφιξη από την Ελλάδα ειδικευμένων εμπόρων ,που είχαν μεγάλα σχέδια και διέθεταν αναγνωρισμένες ικανότητες.
Ανάμεσα σ’αυτούς ,αναφέρονται οι αδερφοί Μικρούτσικοι,οι αδελφοί Μοσχολάδες ο Γεράσιμος Μακρης,οι αδερφοί Χονδρούλη ,οι αδερφοί Κακαράκη ,οι αδερφοί Μαλλιάρα,οι αδερφοί Πάππα και πάρα πολλοί άλλοι ,οι οποίοι ,μέχρι το 1925 ,είχαν ήδη θέσει σε λειτουργία εισαγωγικών οίκων σε όλα σχεδόν τα σημεία των Ηνωμένων Πολιτειών.

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ αγίου ιωάννου του θεολόγου

Στην άγρια, πετρώδη αγκαλιά του ορεινού Χάρακα, μέσα σε μικρό, παραδεισένιο οροπέδιο στον Πάνω Χάρακα, βρίσκεται το παλαιό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, το οποίο λειτουργούσε, σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες, κατά τον 19ο αιώνα.

Στη στατιστική έκθεση που καταρτίστηκε το 1828 για λογαριασμό της καποδιστριακής κυβερνήσεως αναφέρεται ότι

 Εἰς τὸν Χάρακα, λογκάριον τῆς Κρεμαστῆς, εὑρίσκεται μονύδριον τοῦ Θεολόγου, ἔχον

 ἀμπέλι στρέμμ. 4, χωράφια μετρητικίων σπόρων 30•

μίαν λούτζαν διὰ τῆς ὁποίας τὸ νερὸν ὁποῦ ποτίζουν οἱ ποιμένες λαμβάνει 15 ὀκ. βούτυρον. Γιδοπρόβατα ἔχει 130, γελάδια 5, ἐλαίας εἰς Κυπαρίσσι 10 καὶ εἰς Νιάτα 20.

Πρόκειται για μονόχωρο καμαροσκέπαστο ναό που έχει ανακαινιστεί, σύμφωνα με επιγραφές, το έτος 1891 επί δημαρχίας Γιάννη Γραμματικάκη καθώς και το έτος 1958 από ευλαβείς προσκυνητές. Στον περιβάλλοντα χώρο του σώζονται κελιά και στέρνα.

Η προφορική παράδοση σχετίζει την ίδρυσή του με τη μετάσταση της εικόνας του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου από τις Σπέτσες στον Χάρακα.

 Έτσι εξηγείται η προσέλευση μέχρι σήμερα πλήθους προσκυνητών από τις Σπέτσες, το Κρανίδι και την Ερμιόνη, οι οποίοι αποζητούν τη μεσιτεία του αγίου.

 Ἀπόστολε Χριστῷ τῷ Θεῷ ἠγαπημένε, ἐπιτάχυνον ῥῦσαι λαὸν ἀναπολόγητον δέχεταί σε προσπίπτοντα, ὁ ἐπιπεσόντα τῷ στήθει καταδεξάμενος, ὅν ἰκέτευε Θεολόγε...

                                                                γράφει  ο  ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ  ΣΚΑΓΚΟΣ   αρχαιολόγος

8 Μάη - ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ

H MANA MOY

H μάνα μου φοράει τσεμπέρι

σαν τις μανάδες τις παλιές

παίρνει την Παναγιά απ’το χέρι

και περπατούν στις γειτονιές

και σμίγουνε με τον κοσμάκη

που λέει το ψωμί ψωμάκι.

Κι όταν γυρνάνε κούτσα-κούτσα

σαν δυο σκιές μες στη νυχτιά

με τα φτωχόρουχά τους λούτσα

από βροχή και λασπουριά

δεν ξέρω να τις ξεχωρίσω

ποιανής το χέρι να φιλήσω.

ΛΕΥΤΕΡΗΣ  ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο Θεολόγος

Όπως σ’όλη την Ελλάδα το ίδιο και στο Ζάρακα κάθε χωριό έχει κάθε χρόνο και το πανηγύρι του.
Πανηγύρι προς τιμήν του πολιούχου αγίου ,αγίας ή και μάρτυρος προς τιμήν του οποίου ,εύρηται καθιδρυμένος ο κεντρικός ναός της κοινότητος –ή και άλλος τις πλην τούτου –και κατά το οποίον ,πλην της ομαδικής εκδηλώσεως των αισθημάτων πίστεως και λατρείας προς τον τιμώμενον άγιον ,από μέρους των συρρεόντων από τα γύρω χωριά προσκυνητών , έχομεν επίσης και γενικόν ξεφάντωμα αυτών με τραγούδια και χορούς με λαούτα και βιολιά!
Τόσον και ιδίως στην κεντρική πλατεία του χωριού ,όσον και στα σπίτια ακόμη όπου προς χάριν και εξ αφορμής της εορτής ,καθώς και των προσελθόντων εις αυτήν πολυπληθών ξένων συγγενών και φίλων φιλοτιμούνται οι κάτοικοι να τα κάνουνε πραγματικώς «κορμπάνι»...!Τόσον εις οίνον «άκρατον»,όσον και εις ποικιλίαν φαγητών!
Πάντως όμως όλαι αυταί αι επί μέρους πανηγύρεις των διαφόρων χωριών του τόπου μας ,δε δύναται να συγκριθούν από απόψεως συρροής προσκυνητών και εν γένει εξωτερικής λαμπρότητος προς την κοινήν πανήγυριν ,όλων των Ζαρακιτών την πανήγυριν δηλαδή της θαυματουργού εικόνος του Ευαγγελιστού Ιωάννου του Θεολόγου εν Χάρακι κατά τις 8 του Μαίου.
Πανήγυρις κατά την οποίαν ,παλαιότερον ,πλην σχεδόν όλων των Ζαρακιτών συνέρρεον ακόμη και από πολύ μακρινότερα χωριά ,όπως το Γεράκι,τα Νειάτα και τον Ασωπό ,καθώς επίσης και από τα δυο νησιά του Αργολικού την Ύδρα και τις Σπέτσες .Από την οποίαν τελευταίαν συρρέουν ,άλλωστε,πολυπληθείς και σήμερον ακόμη!
Και προσήρχοντο με ευλάβειαν ,πίστην και κατάνυξη όλοι οι άνθρωποι εκείνοι ,διά να ενώσουν τας ευχάς και τας δεήσεις των ,προς τον τιμώμενον άγιον,οι περισσότεροι δε εξ αυτών και με τα «τάμματα» στο χέρι ,όπως ιδίως οι Σπετσιώτες και Υδραίοι.
Και ενθυμούμαι ,συναφώς,μικρό παιδί όπως ήμουνα τα χρόνια εκείνα,την εντύπωση που μού ΄κανε καθώς και στους άλλους φίλους μου και συνομήλικους ακόμη ,ένα ωραίο και μεγαλόπρεπο καράβι ,που σηκωτά το κρατούσαν και το φέρναν οι Σπετσιώτες ,για να παν να τ’ακουμπήσουν μπρος στην εικόνα του Άγιου μες στην εκκλησιά!Ευλαβής και ολόθερμη αφιέρωσις ,ποιος ξέρει τινος κινδυνευόντος θαλασσινού ,στ’αγριεμένο πέλαγος τα χρόνια εκείνα...!
Σαν κάτι τι δηλαδή το εντελώς υπερφυσικό και αφάνταστο,το καράβι αυτό για μας,μικρά παιδιά και ανέβγαλτα από το χωριό,με τα σχοινιά και με τα ξάρτια του ,τους φλόκους και τους κόντρα –φλόκους του,τις γκάπιες ,τα μπάνια και τη μπούμα του ,με ένα τεζαρισμένο και κάτασπρο σα χιόνι παπαφίγκο ,καθώς και μια περίφημη γοργόνα,καλά στερεωμένη από κάτω στο τσιμπούκι για φιγούρα...!
Και να ΄ναι μέσα σ’εκκλησιά γεμάτη από κόσμο!